FAO’nun açıkladığı verilere göre küresel gıda fiyatları, şeker, tahıllar, süt ve süt ürünleri, bitkisel yağlar başta olmak üzere Ekim ayında, art arda beşinci ayda da yükselişine devam etti.

FAO dünya üzerinde ticareti en fazla yapılan gıda ürünlerinin uluslararası pazardaki fiyatlarını inceliyor. FAO Gıda Fiyat Endeksi Ekim 2020’de ortalama 100,9 puan aldı. Bu puan Eylül 2020’ye göre %3,1, Ekim 2019 verisine göre ise %6 daha fazla. Bu da fiyatların daha önceki artışına göre daha da fazla artarak yükseldiğini gösteriyor.
 

FAO Tahıl Fiyat Endeksi Ne Seviyede?

Her ay açıklanan tahıl fiyat endeksinde rakamlar yine istenen şekilde çıkmadı. Tahıl fiyat endeksin buğday, arpa, mısır ve pirinç üzerinden hesaplanıyor. İnsanlar tarafından çok fazla kullanılan bu tahıl ürünlerinin üretim aşamasında yaşanan aksaklıklar direkt olarak fiyat endeksini olumsuz bir yönde etkiliyor.

Eylül 2020 tarihinde açıklanan FAO Tahıl Fiyat Endeksi’ne göre Ekim 2020 endeksi %7,2 artış gösterdi. Bu değer Ekim 2019’daki endekse göre tam %16,5 daha fazla. Artışın bu kadar yüksek seviyelerde olmasının başlıca sebebi üreticilerin istedikleri tempoda üretim ve ihracat faaliyetlerini yerine getirememesi.

Arjantin tahıl ürünleri için önemli bir üretim merkezi. Ancak Arjantin’in kötü büyüme koşulları tahıl ürünlerini de ciddi şekilde etkilemiş durumda. Kuzey Amerika, Avrupa ve Karadeniz’de de kuraklık hala devam ediyor. Kuraklık buğday ekimlerini çok ciddi bir şekilde etkilemiş durumda. Mısır ve arpa fiyatları da Ekim ayında yukarı yönlü baskının altında ezildi. Bu da tahıl endekslerinin çok yüksek seviyelerde çıkmasının başlıca sebeplerinden bir tanesi.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Ne Seviyede?

Bitkisel yağlar ve fiyatları her zaman insanlar için önemli. Yemek pişirilen herhangi bir alanda bitkisel yağın kullanılmaması mümkün değil. Bu sebeple de yemek üreticileri her ay olduğu gibi Ekim ayında da fiyatların ne yönde ilerleyeceğini merak ediyor. Ancak açıklanan fiyatlar son dönemin en yüksek değerlerinde.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat endeksi son 9 ayın en yüksek seviyesi ile karşımıza çıkıyor. Eylül ayına göre %1,8 daha yüksek açıklanan endeks tüketicileri hayal kırıklığına uğratmış durumda. Endekslerin bu seviyede olmasında Pal ve Soya yağı başı çekiyor. Bunun yanı sıra dünya üzerinde Covid-19 durumunun kötüleşmeye devam etmesi kolza yağı fiyatlarının düşmesine sebep oldu. Kolza yağına olan talebin belirsizleşmesi fiyatların düşmesinde başrolü oynuyor.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Ne Seviyede?

Gıda denildiğinde akla ilk gelenlerden bir tanesi de süt ve süt ürünleri. Dünya üzerinde büyük talep gören bu ürünler de ayı artış ile kapadı. FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Eylül ayına göre %2,2 artmayı başardı. Bu rakamların ortaya çıkmasında birçok farklı süt ürününün payı var.

Puanların yüksek çıkmasında başrolü peynir üstleniyor. Bu ay en çok peynir yükseldi ve endekslerin bu seviyelere gelmesinde etkili oldu. Yağsız süt tozu da endeksi en çok etkileyen ikinci ürün konumunda. Hazır gıdaların içerisinde sürekli olarak kullanılan bu ürün Ekim ayı endekslerinin artmasında önemli rol sahiplerinden bir tanesi. Üçüncü sırayı ise yağlı süt tozu alıyor. Dördüncü sırada mutfakların vazgeçilmezi olan tereyağı var.

Ekim ayında fiyatların artış göstermesinde bir anda artan talepler çok önemli bir etki yarattı. Asya ve Orta Doğu devletleri geçmiş aylara göre çok daha yüksek ithalat talepleri ile üreticilerin karşısına çıktı. Ancak üreticiler henüz bu miktarları karşılayabilecek kapasitede değil. Bu sebeple de kısa vadeli teslimatlar ile sorunu çözmeyi amaçlıyorlar. Bu durum da fiyatların artmasında etkin oldu.

FAO Şeker Fiyat Endeksi Ne Seviyede?

Şeker Eylül ayına göre en büyük değişikliği yaşayan ürünlerden bir tanesi. Şeker fiyatlarındaki artış Eylül ayına göre %7,6 daha fazla oldu. Eylül ayına göre değişimin bu kadar fazla olmasında iki büyük üreticinin açıkladığı üretim beklentileri söz konusu. Dünyanın en büyük şeker üreticileri arasında yer alan Hindistan ve Brezilya bu ay daha az miktarda şeker üretebileceklerini öngörünce fiyatlar da hızlı bir şekilde artışa geçti.

Şekerin istenen seviyede üretilememesinde başrolü yine Covid-19 alıyor. Her iki ülkede de oldukça etkili bir şekilde devam eden hastalık şeker üretimini olumsuz bir şekilde etkilemiş durumda. Dünya üzerindeki talep aynı seviyelerde olduğundan fiyatlar hızlı bir biçimde yükseliyor. Fiyatların hangi seviyeye kadar çıkacağını ise zaman gösterecek.

FAO Et Fiyat Endeksi Ne Seviyede?

Et fiyatları ise geçen aya göre düşüş yaşayan nadir gıdalar arasında yer alıyor. Et ürünlerinde yaşanan bu düşüşün en büyük sebebi Çin’in Almanya’ya uyguladığı ithalat kısıtlamaları. İki ülke arasında yaşanan gerilim Çin’in domuz eti ithalatında yavaşlatmaya gitmesine sebep oldu. Almanya’ya eskisi kadar yüksek miktarda domuz eti gönderilmiyor.

Çin’in önemli ihracat adreslerinden bir tanesi olan Almanya’ya karşı uyguladığı bu yavaşlatma domuz eti fiyatlarının düşüşüne sebep oldu. Çinli üreticiler artık çok daha düşük fiyatlardan domuz etlerini satıyorlar. Bu fiyat düşüşü endekslere direkt olarak etki etti ve Ocak ayından beri dokuzuncu defa et fiyatları düşüş yaşadı. Açıklanan endeksler Eylül ayına göre %0,5 daha düşük seviyede.

Büyükbaş ve kümes hayvanlarının fiyatlarında da düşüş devam ediyor. Önemli üreticiler mevcut şartlarda talebin azalması sebebiyle fiyatları biraz daha aşağıya çekmiş durumda. Küçükbaş et fiyatları ise et ürünleri arasında yükselen tek kalem. İstikrarlı iç talep ve düşen ihracat arzı bu yükselişin sebepleri olarak gösteriliyor.

Tahıl Üretiminde En Yüksek Seviyeler Beklenmekte

Aşağı yönlü bir gidiş söz konusu olmasına rağmen tahıl üretiminde hala tüm zamanların en yüksek seviyelerine çıkılacağı düşüncesi hakim.

FAO tarafından yayına sokulan Tahıl Arz ve Talep Özetinde yer aldığı üzere dünya tahıl üretimi 2020 senesinde art arda iki ay 13 milyon ton kadar azaldı. Ancak bunun en büyük sebebi olarak dünya iri tahıl üretimindeki daralma gösteriliyor. Bu olumsuzluklara rağmen küresel tahıl üretiminin 2 milyon 750 bin ton ile rekor kırması bekleniyor. Eğer bu rakamlar doğru çıkarsa 2019 üretimi %1,6 ile aşılmış olacak ve bu rakam tüm zamanların en yüksek rakamı olma özelliği taşıyacak.

Dünya iri taneli tahıl üretiminde bir düşüş içerisinde. Hiç kuşkusuz bunun en büyük sebebi olumsuz hava koşulları. Tahıl ürünlerinde bu sene kırılacak rekoru olumsuz yönde etkileyen iri taneli tahıl ürünleri için açıklanan değerler AB ve Ukrayna’nın mısır üretiminde daha düşük üretim beklentilerini yansıtıyor.

Kuru hava sebebiyle Ukrayna ve Arjantin’in daha düşük üretim beklentisi açıklaması 2020 küresel buğday üretimi tahminini de düşürdü. Şuanda Kuzey yarımkürede ekimine devam edilen kışlık buğday mahsulü için beklentiler üst seviyede olmaya devam ediyor.

AB’de buğday tüketiminin yukarı doğru revizyona uğraması FAO tarafından açıklanan toplam tahıl kullanımı beklentilerini de arttırdı. Beklentiler yeni dönemde 2.745 milyon ton tahıl ürünü kullanımını ön görüyor.